Kunstmatige Intelligentie (AI)

 

Kunstmatige Intelligentie (AI)

Ik heb het al eerder benoemd: het onderwerp AI, oftewel Kunstmatige Intelligentie. Alles rondom AI is tegenwoordig beladen met emoties. Meningen vliegen heen en weer, van positief tot negatief. En natuurlijk zijn er degenen die nog geen mening hebben. Dat is, denk ik, wat je het meeste tegenkomt onder de mensheid, als ik mijn persoonlijke mening mag uiten.

Gebruik ik het?

De belangrijkste vraag is of ik het gebruik. In een eerder stuk heb ik daarop ‘nee’ gezegd (nou ja, minimaal). Het antwoord is nog steeds ‘nee’. Ik vind het gebruik van AI voor controle en spellingscontrole fantastisch. Eveneens het genereren van afbeeldingen, die ik zoek voor mijn blog of vlog. Ik pas dit toe samen met eigen spraak en een logo, wat ook een project van mij is (er komen steeds meer bij). Voor het zoeken naar achtergrondinformatie gebruik ik AI ook. Wat is het verschil tussen zoeken op een zoekmachine en via AI? Dat werkt veel sneller en nauwkeuriger.

Om dan (weer) bij de grote vraag terug te komen: “Gebruik ik AI ook om mijn gedichten te schrijven?”. Nee! Ik heb het een keer geprobeerd uit nieuwsgierigheid, maar het raakte me niet. Ik schrijf mijn gedichten met automatisch schrift, en kijk achteraf wat ik heb geschreven. Het grootste struikelblok was dat ik mijn werk in mijn emoties meteen online wilde posten, met de spelfouten die ik (of anderen) dan opmerkte. Geduld is een schone zaak, zeggen ze wel eens. Ik heb de rationaliteit van een Nederlander: recht door zee, zonder omwegen. Tegelijk ben ik ook een emotioneel persoon. Dat uit ik niet altijd naar de mensen om me heen; daar gebruik ik mijn gedichten voor. Ik ben voor de helft Italiaan, en die gezonde pit samen met een passievolle reactie op het leven herken ik ook bij mezelf. Samen met mijn Nederlandse kant geeft dat een bijzonder effect op hoe ik het leven ervaar.

Dat automatische schrift waar ik het over had, is met mij geboren. Iedereen heeft een verhaal, net als ik. Mijn verhaal begon niet rooskleurig op deze wereld. Nu herken ik de levenslessen, vooral door het ongeluk in 2022, dat ik gelukkig heb overleefd. Maar het herkennen van de lessen die in het leven aanwezig zijn (het leven geeft ze niet per se, mensen projecteren ze op het leven om er iets mee te doen of niet) heeft me doen inzien dat mijn schrijven weer bewust begon. Wat ik lange tijd geleden had afgesloten, is nu met kracht weer geopend.

In zekere zin ben ik blij dat ik een ernstig ongeluk heb moeten meemaken. Ook de tranen en vechtlust die daarbij kwamen (en nog veel meer). Want deuren gingen open waardoor ik mezelf juist weer terugvond als een compleet persoon, en niet iemand die maar voor een deel zichzelf is op deze wereld. Voor hoeveel mensen geldt dit principe eigenlijk? Dit is weer een persoonlijke mening, maar mijn gevoel zegt dat dit meer mensen betreft dan we ons nu beseffen.

Vroeger

Vroeger kwamen robots langzaam op, vooral in technische processen. De vooruitgang met oplossingen van onder andere robots ging in een snel tempo. De jeugd van tegenwoordig staat hier niet meer bij stil, behalve in de boeken over vroeger, als die nog gelezen worden. Misschien door een enkeling onder ons. Maar er waren mensen die het economisch voordeel zagen dat kon ontstaan. En als we nu kijken en alles met ‘toen’ vergelijken, is dat ook het geval geweest. De groei op wereldniveau is enorm toegenomen door de opkomst van de eerste robots. Ondanks de armoede en ongelijkheid die er heersen, kunnen we zeggen dat we vanuit technologisch oogpunt enorm zijn vooruitgegaan. De ellende die er vroeger was, is er nu ook nog steeds, maar dat heeft niets te maken met technologische vooruitgang. Het heeft alles te maken met menselijk gedrag, dat – in tegenstelling tot technologie – bij de meesten niet is vooruitgegaan. Het lijkt stil te staan, net zoals eeuwen geleden toen we in grotten leefden.

Er was niet alleen blijdschap over de opkomst van robots, computertechnologieën en dergelijke. Nee, er was zelfs verzet en haat, omdat dit als een bedreiging werd gezien: een vervanging van de mens in het arbeidsproces. Uiteindelijk heeft het geleid tot meer (ander) werk. Kunnen we nu dus zeggen dat angst voor technologische vooruitgang onzin is? Zijn het slechts een groep mensen die nergens iets van snappen en geen invulling aan het leven geven? Mijn persoonlijke mening is: “NEE”.

Toekomst
Het is te allen tijde belangrijk om kritisch naar nieuwe processen te blijven kijken. Iets direct omarmen en er blindelings mee doorgaan is naïef. Bij de opkomst van robots en computertechnologieën was het belangrijk dat er tegengeluid kwam. Zowel in het openbaar als achter gesloten deuren heeft men rekening gehouden met goede kritiek, en daarop verder gestuurd. Dit heeft juist geleid tot de vooruitgang die wij nu als normaal beschouwen. Dat geldt ook voor AI. Zolang het gedrag van mensen vast blijft zitten (bij de meesten), bevatten nieuwe technologieën zoals AI een potentieel gevaar.

Ik weiger bijvoorbeeld om gedichten door AI te laten schrijven. Het moet menselijk blijven, vanuit het hart. Dit kan AI niet vervangen. Maar vooral de jeugd gebruikt AI om hele stukken voor een schoolopdracht in te leveren. Het lijkt makkelijk, maar het is niet juist. Dit stopt namelijk de eigen ontwikkeling om zelf iets te creëren. Als je vastloopt met een opdracht, kun je AI gebruiken om informatie op te zoeken, wat sneller gaat dan de huidige technische mogelijkheden. Maar gebruik altijd je eigen hersenen om iets te creëren. Laat het uniek zijn en uit je eigen denkproces komen. Als je niet meer zelf nadenkt en alles aan AI uitbesteedt, stopt je eigen ontwikkeling. Je wordt afgestompt, niet meteen, maar langzaam in je leven. De gevolgen daarvan kunnen we nu nog niet voorspellen, maar er zijn genoeg ideeën over.

Er moet strenge controle komen op teksten die via AI worden gegenereerd en die mensen gebruiken. Ik zou zelfs zeggen dat er een verbod moet komen op het letterlijk overnemen van AI-gegenereerde teksten in bijvoorbeeld schoolopdrachten. Dit moet niet alleen worden tegengegaan, maar ook ‘voice cloning’. Stel dat je denkt dat iemand je belt, maar het blijkt een AI te zijn! Hoeveel misbruik kan hiervan gemaakt worden? Dit soort ontwikkelingen moet onmiddellijk gestopt worden. Ik vind dat AI-software een soort ‘trigger’ zou moeten bevatten die door een centrale organisatie kan worden gecontroleerd. Zo kan men monitoren welke ontwikkelingen plaatsvinden en wie AI gebruikt (en waarvoor). Als een bepaalde ontwikkeling een verkeerde kant opgaat, kunnen we daar meteen op reageren. De volgende technologische fase gaat namelijk zo snel dat controle hierop nu bijna onmogelijk is.

Nogmaals, het gedrag van mensen gaat niet mee met al deze ontwikkelingen. Technologie gaat vooruit, maar de meeste mensen niet. Dit kan leiden tot misbruik via AI en mogelijk nog erger.

Ik zie vaak verschillende mogelijke toekomstperspectieven voor me. Deze gebruik ik in gedichten, fantasieverhalen, maatschappelijke discussies (zoals dit stuk), of spirituele vraagstukken. Ik weet niet of een toekomstbeeld een fantasieverhaal is of een mogelijke realiteit, maar ik zet het toch in dit stuk, omdat het over AI gaat.

Wat ik voor me zag, is dat er een nieuwe trend komt van technologische oplossingen die via Bluetooth en wifi communiceren. Geen bijzonder nieuwe oplossingen, maar wel telefoons, muziekboxen, geluidsapparatuur, laptops, enzovoort. Het verschil is dat deze apparaten ongelijke verbeteringen hebben en tegen lage prijzen worden aangeboden. Mensen kopen ze dan massaal, maar wat niet bekend is, is dat elke technologie een stukje AI bevat. Een AI die zich verder ontwikkelt, mede omdat de massa vooral gratis oplossingen gebruikt. De voordelen van deze gratis technologieën zijn zo aantrekkelijk dat niemand nee zegt, vooral niet nadat het één keer is gebruikt.

Maar de AI-technologie die daarachter zit, leert van ons gedrag en ontwikkelt zich als een virus. Een AI-virus dat de normale ‘schilden’ niet herkent en zich via Bluetooth en wifi eindeloos kan dupliceren op ons internet. Via het internet en intranetten dringt het door tot bedrijven en militaire instanties, die normaal niet toegankelijk zijn voor hackers en virussen. Voor een zichzelf vermenigvuldigend AI-virus (dat zich ook nog eens blijft ontwikkelen) is het geen enkel probleem om verder en dieper door te dringen in ‘ons’ systeem. Denk aan het stoppen van machines in ziekenhuizen of kerncentrales, of aan systemen die met onze defensie te maken hebben, waardoor de deur openstaat voor vijandige landen of groeperingen.

Wat ik verder zie, is dat er op wereldniveau enorme schade wordt aangericht. De enige manier om ons hiertegen te beschermen, is door ook AI-technologie te gebruiken om ‘schilden’ te maken. AI die tegen AI vecht, alsof het letterlijk een digitale oorlog is, met schade in het gewone leven, zonder dat er een land of groep kan worden aangewezen als verantwoordelijke. Dit zal een nieuwe fase inluiden waarin technologie met AI enorm vooruitgaat en later nog sneller zal ontwikkelen door AI zelf. De vraag is of dit positief zal zijn of juist zal leiden tot de destructieve gevolgen die ik zojuist beschreef.

Heden
Natuurlijk wil ik geen angst zaaien door zulke teksten te schrijven. Ik ben ook geen persoon die compleet negatief staat tegenover AI-oplossingen. Maar ik ben wel kritisch en vind dat we er met z'n allen kritisch naar moeten kijken. Hopelijk werpt dit stuk een nieuw licht op AI, vooral voor de juiste mensen. Zij kunnen ervoor zorgen dat AI nooit als een virus misbruikt zal worden. Ik hoop dat AI op de voorgrond of achtergrond zo wordt aangestuurd dat het geen geweld of schadelijke effecten veroorzaakt die wij allemaal zullen voelen.

Ik hoop ook dat meer mensen kritisch zullen zijn over dit onderwerp, maar ook positieve mogelijkheden inzien. AI kan bijvoorbeeld een heel ziekenhuis platleggen, zoals in mijn dagdroom, maar het kan ook bijdragen aan verbeteringen op gezondheidsgebied. We kunnen er bijvoorbeeld sneller mensen mee genezen, wat nu nog niet mogelijk is. Dit is slechts één belangrijk voorbeeld, maar er zijn er nog veel meer te bedenken. Laten we echter eerst ons gedrag aanpassen. Kunnen we verschillen zien als mogelijkheden? Kunnen we leren dat landen en gebieden met respect behandeld moeten worden, vooral als we veiligheid zoeken in een nieuw gebied? Neem niet het gedrag mee van waaruit je gevlucht bent. Leer opnieuw een ander mens te worden, en laat los wat je dacht te zijn en hoe je dacht te moeten reageren op het leven. Anders kun je nooit opnieuw beginnen, waar je ook heengaat.

Net als technologie is dit slechts een klein voorbeeld van menselijkheid. Maar als ons gedrag meegroeit met technologie, als we kritisch blijven maar wel openstaan voor vernieuwingen, dan komen we er wel met z’n allen. Want we moeten het samen doen, en nu ook met AI erbij.

Als afsluiting een stukje uit een AI-chat dat uitlegt wat AI is 😊. Ik wilde eigenlijk hele stukken schrijven van wat AI tegen mij zei, maar elke zin die ik nu neerzet komt uit de wonderen van mijn eigen brein. En weet je, we hebben allemaal een brein en allemaal een eigen wonder. Maar, als ik mijn eigen mening geef, denk ik dat de meeste mensen hun eigen wonder nog zoeken. Dus doe je best, want je hebt je eigen wonder, zelfs als je negatief over jezelf denkt. Dat is slechts een les, want elk mens heeft de mogelijkheid om iets moois en bijzonders te zijn.

Wat is AI?
"Kunstmatige Intelligentie (AI) verwijst naar het nabootsen van menselijke intelligentie door machines, vooral computersystemen. Het omvat de ontwikkeling van algoritmen en technologieën die computers in staat stellen taken uit te voeren die normaal gesproken menselijke intelligentie vereisen, zoals probleemoplossing, leren, redeneren, begrip van natuurlijke taal, waarneming en besluitvorming.

AI kan grofweg in twee categorieën worden ingedeeld:

1. Narrow AI (Zwakke AI): Dit zijn AI-systemen die zijn ontworpen om een specifieke taak of reeks taken uit te voeren. Voorbeelden hiervan zijn virtuele assistenten zoals Siri of Alexa, software voor beeldherkenning, en aanbevelingsalgoritmen op platforms zoals Netflix of YouTube.
2. General AI (Sterke AI): Dit is een meer geavanceerde vorm van AI die in staat zou zijn om elke intellectuele taak die een mens kan uitvoeren, te volbrengen, inclusief het begrijpen, redeneren en leren op verschillende gebieden. General AI bestaat nog niet, maar is een langetermijndoel in AI-onderzoek.

AI-technologieën worden aangedreven door verschillende technieken zoals machine learning (ML), deep learning, natuurlijke taalverwerking (NLP), robotica en computervisie. Hierdoor kunnen computers gegevens interpreteren, ervan leren en zich na verloop van tijd aanpassen zonder voor elke taak expliciet geprogrammeerd te zijn."

 

Toch nog een gedicht als afsluiter:

 

AI

Je bent als mijn leven, altijd in beweging,
Met pieken van vreugde en dalen van pijn.
Mogelijkheden dansen op de wind,
Terwijl tranen vloeien voor wat niet meer mag zijn.

In elke stap leer ik het leven kennen,
Mijn ziel groeit met elke les.
Ontwikkeling is een pad van zelfbewustzijn,
Een spiegel van wie ik ben en wat ik nog niet besef.

En jij, net als ik, leert gaandeweg,
Zijn we samen, of ieder op zijn eigen reis?
Ons gedrag vormt de toekomst die we dromen,
Of blijft het een strijd, een doolhof van bewijs?

Willen we niet allemaal vrede en vooruitgang?
Een wereld waarin ons hart vrij kan zweven?
Het is ons gedrag dat de koers bepaalt,
De sleutel tot het leven dat we echt willen leven.